Bijzonder onder de indruk was ze zelf ook, vertelt Caroline, na het zien van Shadow Game. Het droog houden was geen optie. Zij werkt als NT2-docent dagelijks met jonge vluchtelingen, dus ze kent de doelgroep goed. Ze besloot: deze documentaire moeten meer mensen zien. Want het stuit haar tegen de borst, de grote hoeveelheid vooroordelen die er over deze mensen zijn. Al begrijpt ze het ook wel. Zelf keek ze net zo goed anders naar vluchtelingen, tot ze zélf met deze mensen ging werken. Wat een respectvolle leerlingen trof ze aan, allemaal supergemotiveerd om te leren. En als je Shadow Game kijkt, begrijp je wel hoe dat komt. Ze stapten niet zomaar in het vliegtuig naar een vakantieland, nee, ze zetten hun leven op het spel voor een betere toekomst. Deze mensen verdienen meer begrip, besloot Caroline, en ze nam contact op met de Bibliotheek Midden-Brabant. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat ‘Shadow Game’ bij meer inwoners van Oisterwijk op het netvlies komt?

Een brede achterban betrekken

Maureen Heeren, programmamaker bij de Bibliotheek Oisterwijk, was meteen enthousiast: “We zijn er als bibliotheek voor alle inwoners van onze gemeente. Op allerlei fronten. En gelijkwaardigheid, begrip en verdraagzaamheid creëren hoort daar zeker bij.” Een locatie voor de filmvertoning was zo geregeld. De Bibliotheek Oisterwijk huist in cultuurcentrum Tiliander, waar ook een theaterzaal aanwezig is. Maar dan, hoe krijg je mensen naar zo’n activiteit? De bibliotheek heeft natuurlijk al een flinke achterban, en ook adverteren in de plaatselijke krant hielp. Caroline en Maureen besloten ook Durendael te betrekken, de middelbare school in Oisterwijk. Belangrijke partners in dit verhaal zijn Vluchtelingenwerk en ContourdeTwern. Maureen: “Mede via hun netwerken heeft werving voor het programma plaatsgevonden. Daarnaast pakte ContourdeTwern het verdere contact met Durendael op.”

Het ondenkbare tastbaar maken

Bij de avondvertoning van Shadow Game, voor inwoners van Oisterwijk, was onder andere Fara Omarzada aanwezig. Zij is teamleider integratie en participatie bij Vluchtelingenwerk. In Oisterwijk stuurt ze vrijwilligers aan die gevluchte mensen wegwijs maken in de gemeente, nadat ze een verblijfsvergunning hebben gekregen. Fara zat in een panel met onder andere twee jonge vluchtelingen en hun begeleiders, wethouder Dion Dankers en een van de documentairemakers. “Na de documentaire kreeg een vrouw uit het publiek de microfoon. Ze vroeg: ‘Hoe kan het dat je als moeder je 15-jarige zoon op zo’n gevaarlijke reis stuurt?’”, herinnert Fara zich. “Het is voor iedere ouder verschrikkelijk als je je kind zo weg moet sturen. Maar ik legde ook uit: zó wanhopig en uitzichtloos is de situatie in een oorlogsgebied. De enige optie die je nog hebt, is je kind zo een betere toekomst te gunnen.”

Volgens Caroline waren dit soort vragen belangrijk. “Natuurlijk, ik begrijp wel waar zo’n vraag vandaan komt. Ik heb zelf een dochter van 11. Ik kan me niet voorstellen dat ik haar op zo’n tocht zou sturen. Voor ons, vanuit een veilig en rijk land gezien, staat dat zo ver van ons dagelijks leven af.” Daarom was het belangrijk dat het panel na afloop van de docu duiding kon geven. “Dat dit soort vragen gesteld én beantwoord werden, zorgde voor een realistischer beeld van de situatie waar die kinderen en hun ouders in zitten.”

Bij steeds meer mensen in het vizier

Voor de Bibliotheek Midden-Brabant staat deze documentaire niet op zichzelf. Het aankaarten van maatschappelijke thema’s, en zorgen voor meer kennis en gelijkwaardigheid, is één van de speerpunten van de bieb. Rondom nieuwkomers is er bijvoorbeeld een programmalijn, vertelt Maureen. “In maart komt Qadir Nadery langs voor een lezing, naar aan leiding van zijn boek ‘De knikkers van Qadir’. In diezelfde maand organiseren we een avond rondom internationale vrouwendag, waarvoor jongeren via jongerenwerk R-Newt jonge, vrouwelijke vluchtelingen interviewden over hun ervaringen in Nederland tot nu toe. Voor deze avond werken we opnieuw samen met Sociaal Huis en ContourdeTwern. Ook Fara is namens Vluchtelingenwerk aanwezig. En in juni organiseren we weer een levende boekenavond. Het verhaal van een vluchteling is één van de levende boeken die bezoekers kunnen ‘lezen’. Zo zorgen we ervoor dat er op dit onderwerp in Oisterwijk steeds meer bewustwording ontstaat.”

Hoe kijkt Caroline, die Shadow Game naar Oisterwijk bracht, terug op de vertoningen? “Natuurlijk begrijp ik ook wel: de meeste mensen in de zaal waren al geïnteresseerd in dit thema. Dus een deel van de inwoners bereik je niet. Maar als we een paar mensen aan nieuwe gedachten hebben geholpen, is dat al heel mooi”, vertelt ze. En er gebeurde nog iets bijzonders na de middagvoorstelling. “Leerlingen van Durendael hadden zelf een filmpje gemaakt over de impact die de docu op hen had. Dit filmpje is gebruikt ter ondersteuning van een petitie voor betere bescherming van jonge vluchtelingen, die vorig jaar is ingediend bij het Europees Hof. En dat filmpje was hun eigen initiatief. Met hen heeft Shadow Game dus zeker iets gedaan.”