Hoe herken je dat iemand niet taalvaardig is?

• Hij of zij heeft vaak smoesjes waarom ze iets niet kunnen lezen of opschrijven. Smoesjes als: ‘Ik heb mijn bril niet op’, ‘Ik neem het formulier wel mee naar huis’ of ‘Ik heb een onduidelijk handschrift’. 
• Bij brieven van overheidsinstanties geeft hij of zij aan dat het allemaal te ingewikkeld is opgeschreven.
• Je moet vaak helpen om iets in te vullen of om iets voor te lezen.
• Hij of zij heeft vaak moeite om zichzelf goed uitdrukken.

Hoe herken je iemand die niet zo digitaal vaardig is?

• Hij of zij heeft hulp nodig als er iets met de computer gedaan moet worden.
• Hij of zij denkt en zegt het zelf niet te kunnen en ook nooit te zullen leren.

Hoe bespreek je met iemand dat diegene niet vaardig is met taal en/of computers?

• Creëer een veilige omgeving. Bespreek het bijvoorbeeld bij iemand thuis.
• Doe niet kleinerend.
• Erken het probleem en zeg dat er mogelijkheden zijn om er iets aan te doen.
• Ben niet té direct. Zeg bijvoorbeeld niet: “Ik heb het gevoel dat jij niet kan lezen en schrijven.” Zeg: “Ik merkte laatst dat je moeite had met die brief lezen. Hoe komt dat denk je?”
• Betrek de situatie op jezelf. Zeg bijvoorbeeld: “Ik ging een nieuw rijbewijs aanvragen en dat moest via de computer. Dat verbaasde me wel.” Dan zegt de ander daar misschien ook moeite mee hebben en dan heb je een opening om er dieper op in te gaan. 
• Normaliseer het probleem. Maak duidelijk dat er veel mensen met hetzelfde probleem zijn en dat het niks is om je voor te schamen. (2,5 miljoen Nederlanders hebben moeite met lezen en schrijven.)
• Maak ook duidelijk dat je niet meer terug naar de schoolbanken hoeft te gaan om goed te leren lezen of schrijven of om met de computer om te leren gaan.
• Vertel wat de voordelen zijn om met het probleem aan de slag te gaan. Bijvoorbeeld: “Als je bij Klik & Tik leert hoe de computer werkt, kun je erna een mailtje sturen naar je kleindochter. Lijkt je dat niet leuk?” Of: “Hoe fijn zou het zijn als je dadelijk zelf je post kan lezen?” 
• Leg uit dat een cursus ervoor zorgt dat hij of zij minder afhankelijk wordt van andere mensen.
  Mensen die niet vaardig zijn met taal of computers denken vaak dat ze het nooit gaan leren, maar bij de Bibliotheek of het Taalhuis zorgen we ervoor dat iedereen in eigen tempo kan leren. En uiteindelijk blijkt dat het overgrote deel van de mensen het oppikt. 
• Ga samen naar een inloopspreekuur of cursus van de Bibliotheek die aansluit bij het probleem. De ander zal merken dat het heel laagdrempelig is. Vaak is het een drempel om de eerste keer alleen te gaan.
• Als diegene eenmaal aan een cursus is begonnen, is het belangrijk dat er ook thuis geoefend wordt. Zorg er bij een computercursus dus voor dat diegene ook thuis toegang heeft tot een computer.

Wat zijn de mogelijkheden bij de Bibliotheek Midden-Brabant en Taalhuis Midden-Brabant?

Als het gaat om taal verbeteren, zijn er verschillende mogelijkheden:

• Op de website van Taalhuis Midden-Brabant kun je precies zien waar er overal taallessen worden gegeven en wanneer de spreekuren zijn. Voordat iemand een cursus gaat volgen, gaat hij of zij eerst naar het taalspreekuur. Daar wordt gekeken wat het niveau is en welke cursus daar het beste bij past. Liever niet naar een spreekuur? Vul dan het contactformulier via de website in. Dan kan er ook contact worden gezocht via mail of telefoon.
• Iedere maandagavond is in Wijkcentrum ’t Sant de meeleesclub voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Het is een leesclub waarbij iemand voorleest en de deelnemers meelezen. Voor de deelnemers van de meeleesclub zijn dezelfde boeken beschikbaar om te kunnen meelezen. Door mee te lezen kunnen ze op een laagdrempelige manier het lezen oefenen en stijgt het leesniveau iedere week een beetje.

Ook om digitale vaardigheden te verbeteren, kun je terecht bij de Bibliotheek. De mogelijkheden:

• Bij de cursus Klik & Tik leren de cursisten de basis van de computer en het internet. Binnen een aantal weken heeft iedereen dankzij een oefenprogramma en persoonlijke begeleiding de beginselen onder de knie.
• Er zijn ook Klik & Tik-spreekuren. Hier kun je bijvoorbeeld langs gaan om meer informatie te krijgen over de cursus of als je nog andere vragen hebt over de computer.
• Bij de cursus Digisterker leren de cursisten alles over de websites van de overheid. Hoe vraag je bijvoorbeeld een toeslag aan en wat is een 'DigiD' precies? In vier bijeenkomsten leren ze alles over de online overheid.
• Er zijn ook digispreekuren en cafés, waar je terecht kunt met al je vragen over de digitale overheid.
• In al onze bibliotheekvestigingen vind je een Informatiepunt Digitale Overheid. Ook daar kun je – tijdens service-uren – terecht met al je vragen over de digitale overheid.

Laatste tip nog: door Teamviewer te downloaden en installeren, kun je van afstand meekijken op de computer van degene die je probeert te helpen.