‘Bibliothecaris’, dat woord gebruiken we nog amper. ‘Informatiemedewerker’ past beter. Vooral in een tijd waarin het aantal informatiebronnen bijna onuitputtelijk lijkt en het zoeken naar en vinden van informatie een professie op zichzelf is. In de bibliotheek staan die professionals voor je klaar. Meer zichtbaar aanwezig in onze vestigingen, helpen zij bezoekers op weg.

Taal en digitaal vaardig zijn, daarover hebben we veel kennis in huis. Die kennis willen we meer gaan delen. Daarnaast willen we kennis van andere organisaties over uiteenlopende onderwerpen beschikbaar stellen en toegankelijk maken; bijvoorbeeld tijdens spreekuren of via een loket.
 

Ook de overheid verstrekt haar informatie steeds vaker digitaal en ziet de Bibliotheek daarbij als wegwijzer en ondersteuner. Met ons Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) spelen we daar actief op in en zijn we op dat gebied zelfs koploper. We rollen ‘ons IDO’ steeds verder uit.

Niet iedereen is digitaal vaardig en niet iedereen komt naar de Bibliotheek. Terwijl we er juist ook willen zijn voor mensen die minder zelfredzaam zijn. We onderzoeken hoe we hen beter in beeld kunnen krijgen. Zodat zij ons ook beter in beeld hebben en hun voordeel kunnen doen met ons aanbod.

Als één van de eerste Bibliotheken in Nederland startte de Bibliotheek Midden-Brabant op 1 juli 2019 met een Informatiepunt Digitale Overheid in de Bibliotheek Kaatsheuvel. Mensen kunnen er terecht met vragen over bijvoorbeeld de digitale belastingaangifte en zorgtoeslag aanvragen. Ook kun je naar één van de spreekuren op locatie. Productmanager Basisvaardigheden, Karlijn Vlaardingerbroek: "De Bibliotheek helpt verder, denkt mee en verwijst door. Zo is de Bibliotheek de wegwijzer van de samenleving."

Karlijn (links op de foto): “Landelijk zijn er steeds minder fysieke plekken waar mensen met vragen over de digitale overheid terecht kunnen. Een Informatiepunt Digitale Overheid in de Bibliotheek sluit aan bij onze maatschappelijke functie. Hoe dichter bij de hulp, hoe lager de drempel.”

Tijdens de aftrap van 'Laaggeletterdheid' in de gemeente Loon op Zand kwam Karlijn in contact met Lenie Kemmeren (rechts op de foto), vrijwilliger bij de Voedselbank Kaatsheuvel. Daar ontstond het idee om een spreekuur op locatie te organiseren bij de Voedselbank. Karlijn: “Dat is mooi, want mensen op weg helpen in de digitale samenleving doet de Bibliotheek niet alleen, maar nadrukkelijk samen met verschillende partners in het netwerk, zoals bijvoorbeeld de gemeente, het Taalnetwerk en Stichting Lezen & Schrijven.”

'Dat doen we samen'
Collega van Lenie, voorzitter van de Voedselbank in Kaatsheuvel Esther van der Donk: "Als Voedselbank Kaatsheuvel helpen we mensen in hun ‘dagelijks brood’, maar uiteraard sluiten wij onze ogen niet voor eventueel andere problematieken zoals laaggeletterdheid. Mensen persoonlijk sterker maken en hun zelfredzaamheid vergroten, dat doen we samen."

Vanuit het gezamenlijk streven was tijdens twee uitgiftemomenten bij de Voedselbank een medewerker van de Bibliotheek aanwezig en konden mensen terecht met vragen. "Het afhaalmoment is een uiterst gunstig moment om met mensen in contact te komen," vertelt Lenie. Vrijwilligers van de Voedselbank attendeerden klanten op het spreekuur op locatie en gaven uitleg over het Informatiepunt. Karlijn: "De Bibliotheek is een laagdrempelige plek voor veel mensen, maar niet voor iedereen. Een spreekuur op locatie biedt hulp, nog dichterbij.”

Signaleren en doorverwijzen
Karlijn: “Doordat we elkaar kennen en weten wat we te bieden hebben kunnen we elkaar versterken op het gebied van basisvaardigheden. Esther vult aan: “Samenwerking heeft absoluut meerwaarde en is het investeren waard. Het is fantastisch dat wij zicht hebben in het hulpaanbod: cursussen en activiteiten in het brede netwerk. Lenie: “Het begint met het herkennen van laaggeletterdheid en hierover het gesprek aangaan. Daarom gaan een aantal vrijwilligers van de Voedselbank, naar aanleiding van deze samenwerking, de cursus: ‘signaleren en doorverwijzen’ volgen. Karlijn: “Iedereen moet mee kunnen doen in de digitale samenleving, door samen te werken helpen we elkaar.”

De Bibliotheek Midden-Brabant is samen met veertien andere Bibliotheken en acht overheidsorganisaties op 1 juli 2019 gestart met de informatiepunten vanuit het project ‘Digitale Inclusie’. In 2020 en 2021 volgen 130 andere Bibliotheken. Meer informatie op www.bibliotheekmb.nl/informatiepunt.

“O, dat regel je gewoon online.” Dat bedrijven, vrienden en zelfs de overheid zaken online met je willen regelen, is voor veel inwoners misschien ‘makkelijk en snel’. Maar dat geldt zeker niet voor iedereen. Dat realiseerde zich gelukkig ook de gemeente Goirle, toen zij in oktober 2020 haar online dienstverlening flink uitbreidde. De gemeente schakelde de Bibliotheek in, zodat in de campagne Online regelen, zo gepiept! ook aandacht besteed kon worden aan inwoners die minder digivaardig zijn. En aan wat de Bibliotheek deze groep te bieden heeft.

In een live gestreamde talkshow lanceerde burgemeester Van Stappershoef de campagne Online regelen, zo gepiept! Met de uitbreiding van haar online dienstverlening wil de gemeente voorzien in de behoefte van veel inwoners (die door de coronacrisis nog eens verder toenam): je gemeentezaken makkelijk, snel en veilig zelf regelen vanuit huis.

“Maar vergis je niet,” zo waarschuwt Yolanda van Leest, programmamaker bij de Bibliotheek Goirle als ze aanschuift aan de talkshowtafel. “Er is ook een grote groep inwoners voor wie dingen online regelen helemaal niet zo vanzelfsprekend is.” Als het gaat om digitale vaardigheden zit 52% van alle 45- tot 55-jarigen onder het basisniveau.

Zekerder met de computer dankzij Klik & Tik
Tegen wat voor problemen je dan aanloopt, vertelde Els van Krabben tijdens de uitzending. "Ik kon wel een beetje met de computer overweg, maar ik durfde veel dingen niet te doen." Els volgde bij de Bibliotheek Goirle een cursus Klik & Tik, die haar hielp om over de angst heen te komen dat ze iets verkeerd zou doen en ‘alles wegging’. "Ik heb op die donderdagochtenden heel veel geleerd en voel me nu een stuk zekerder."

Digitaal vaardiger worden begint in de bieb
Naast cursussen Klik & Tik en Digisterker biedt de Bibliotheek nog meer laagdrempelige hulp aan wie niet zo digitaal vaardig is. Zo zijn er iedere donderdagochtend vrijwilligers van de Formulierenbrigade aanwezig in de Bibliotheek Goirle en zijn er ieder voorjaar ook spreekuren voor wie hulp wil bij het online regelen van zijn belastingaangifte.

Dit jaar ging Yolanda van Leest ook een nieuwe samenwerking aan met Ledenvereniging Thebe Extra. Samen startten zij in september 2020 met Digitale Dinsdag, een jaarlijks evenement in de Bibliotheek Goirle waar inwoners terecht kunnen met al hun digitale vragen. Van Whatsapp-weetjes en het herkennen van nepnieuws tot werken met de e-overheid: alles komt voorbij. Zo zijn er tijdens de Digitale Dinsdag mediacoaches van de Bibliotheek aanwezig, e-health-specialisten van Thebe Extra, medewerkers van het Taalhuis Goirle en een vrijwilliger van het KBO-Digispreekuur.

Wil je zelf ook graag meer met de computer doen, maar weet je niet goed hoe het werkt? Of help je iemand in je omgeving met computerzaken, die eigenlijk zelf ook wel wat vaardiger zou willen worden? Kijk dan eens naar onze trainingen en inloopspreekuren: www.bibliotheekmb.nl/digivaardig.