De stijgende energieprijzen zorgden er in de winter van 2022/2023 voor dat bij steeds meer mensen de verwarming omlaag of zelfs helemaal uit ging. Als bibliotheek wilden we inwoners niet in de kou laten zitten. Iedereen zou in de buurt een warme plek moeten hebben waar hij terecht kan. Daarom sloten we ons eind 2022 aan bij het landelijke initiatief Warme Kamers.

Bibliotheekmedewerker Corien Hop: "We zien nieuwe gezichten en dat deze bezoekers ook langere tijd binnen zijn. Ze zijn dan niet per se met boeken in de weer, maar zitten bijvoorbeeld aan een tafeltje te praten, koffie te drinken of zijn met hun telefoon bezig."

Een groene oase. Een plek om inspiratie op te doen en te genieten van de natuur midden in de Tilburgse binnenstad. In het najaar van 2022 was Stadskas013 drie maanden lang dé plek om alles te leren over stadsnatuur. Er werd een grote groep inwoners bereikt: meer dan 25.000 mensen bezochten de Stadskas013.

Dankzij een open call waar meer dan 40 inwoners en organisaties op reageerden, bruiste het van de activiteiten voor jong en oud in Stadskas013. Zo was Casper Boot in de kas aanwezig als ‘tuin­psycholoog’: “Omdat de plek zo laagdrempelig is, loopt er een superdivers publiek naar binnen. Zo bereik je ook mensen die normaal misschien niet zoveel doen met het thema.”

In 2021 openden wij de eerste Bibliotheek op school in Midden-Brabant. Een mooi begin, waarna afgelopen jaar maar liefst 27 basisscholen in de gemeenten Tilburg, Oisterwijk, Loon op Zand en Waalwijk volgden. 

Janneke Swinkels-Heesakkers, directeur van basisschool De Blaak: “Met de Bibliotheek op school hebben we nu niet alleen een up-to-date collectie en een bibliotheekruimte waar kinderen graag verblijven. We hebben ook meteen een lees- en mediaconsulent die meedenkt over leesbevorderende projecten en helpt de kennis van de leerkrachten op te vijzelen.”

Iedereen heeft weleens zorg nodig. Maar wat als je niet zo handig bent met de computer? Dan is de kans steeds groter dat je als patiënt informatie mist. Want ook de zorg digitaliseert snel. Daarom sloegen de Bibliotheek Midden-Brabant en het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis de handen ineen.

Voor hulp bij gebruik van het online patiëntportaal MijnETZ kunnen inwoners nu terecht bij het nieuwe DigiPunt in het ziekenhuis én in de Bibliotheek LocHal. Mevrouw Van Dijk: “Wat me het meest raakte, was het geduld en de vriendelijkheid van de mensen bij het DigiPunt.”

Voor iedereen die graag werkt of studeert in de Bibliotheek, introduceerden we begin 2022 Bieb Werkt. Eerst in de LocHal, later ook in zes andere bibliotheken: Waalwijk, Goirle, Heyhoef, ’t Sant, Wagnerplein en Berkel-Enschot.

Wie zich gratis aanmeldt voor Bieb Werkt kan vervolgens online een werkplek reserveren, gewoon vanuit huis. Dat leverde in de eerste maand direct meer dan 1.500 aanmeldingen op. Eind 2022 was er al meer dan 20.000 keer ingecheckt op onze werkplekken; gemiddeld meer dan 75 check-ins per dag.

De Bibliotheek is één van de laagdrempeligste openbare plekken in de samenleving. Maar voelt ook echt iedereen zich er welkom? En wat kunnen we eraan doen om onze organisatie nog inclusiever te maken?

Met dit vraagstuk ging onze projectgroep 'Diversiteit en Inclusie' in 2021-2022 aan de slag. Inmiddels is het thema bij vrijwel ieder team opgenomen in het jaarplan. Maar misschien nog belangrijker: het is op het vizier gekomen van vrijwel al onze collega’s, die vanuit intrinsieke motivatie hun steentje bijdragen aan een meer diverse, inclusievere bibliotheek.

­Praten over de toekomst is niet alleen iets voor vol­wassenen. De Bibliotheek Waalwijk organiseerde Children for the Future, waarbij kinderen leren debatteren over duurzaamheid.

De reeks had een spetterend slotdebat, waarbij lokale politici en experts luisterden naar wat de kinderen te zeggen hadden.

Met open mond zitten ze te kijken. Inwoners en scholieren zagen Shadow Game in de Bibliotheek Oisterwijk. Een documentaire over de levens­gevaarlijke route die jonge vluchtelingen nemen op zoek naar vrijheid en een toekomst.

Caroline van Beek, docent bij 2College Eerste Opvang Anderstaligen: “Ik denk dat ze nu net iets anders naar deze mensen kijken als ze in het nieuws iets zien over vluchtelingen. Met een meer open blik.”

De Kinderboekenweek stond in 2022 in het teken van het thema Gi-ga-groen. Daarom organiseerde de Bibliotheek Heyhoef het moestuinproject De Tovertuin.

Van zaadjes planten, plantjes verpotten, tot de oogst verwerken in een gerecht: de kinderen deden het allemaal zelf. Tijdens de feestelijke afsluiting van het project toverden ze van de pompoenoogst een heerlijke maaltijd op tafel.

Tijdens het wekelijkse Donderdagochtend­plein in de Bibliotheek Goirle geven maatschappelijke organisaties advies en ondersteuning rondom taal, beter leren lezen en rekenen, digitale vaardigheden en financiën.

Er is bijvoorbeeld hulp bij het invullen van formulieren, bij de stap naar taalonderwijs of bij eenzaamheid.

Na de lockdowns zagen scholen in Loon op Zand bij een groep leerlingen flinke achterstanden in lees- en taalvaardigheden en sociaal-emotionele ontwikkeling.

Op verzoek van de gemeente ontwikkelden we samen met onder meer ContourdeTwern een zomerweek voor deze groep. Want investeren in leerplezier, is investeren in meer kansengelijkheid.

Fantasievol én prachtig te verplaatsen naar het heden. De Bibliotheek Hilvarenbeek, verteller Hein van der Sande en Harmonie Concordia vonden elkaar in een samenwerking rondom het muziekstuk De Schilderijententoonstelling.

Samen toverden ze het stuk om tot een bijzonder kinderconcert, dat de verbeelding prikkelde en Beekse kinderen liet kennismaken met klassieke muziek.

Met ons nieuwe project Books Rock daagden we muzikanten uit om een boek om te zetten in muziek. De nummers van Paul Zoontjens (van The KIK) en Awash werden live gepresenteerd in de Bibliotheek LocHal.

Bezoekers reageerden enthousiast. Ze waren blij dat er weer muziek was in de Bibliotheek na de 'radio­stilte' in coronatijd.

Van het aanvragen van een DigiD, je zorgtoeslag wijzigen tot digitaal je belastingaangifte doen. In 2022 hebben onze bibliotheekmedewerkers 2.152 mensen met vragen over de digitale overheid op weg geholpen.

Informatiemedewerker Marjolein: “Soms zijn mensen gewoon wanhopig. Ze komen binnen met een vraag en je ziet dat ze écht een probleem hebben. Het is dan extra fijn als je kunt helpen.”

“Wie spreekt er hier allemaal een beetje Arabisch?” Verschillende vingers gaan omhoog. “Dat is leuk, want vandaag gaan we De Blaadjesdief in zowel het Nederlands als het Arabisch voorlezen!”

Bij de voorleesochtend van Ouderkamer De Dirigent en de Bibliotheek Wagnerplein wordt maandelijks in twee talen voorgelezen.

Nieuwe, digitale vormen van verhalen vertellen: het biedt volop kansen voor het Nederlandse literatuur­onderwijs. Daarom hebben we samen met Tilburg University, Radboud Universiteit en de Koninklijke Bibliotheek een uniek onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden van het gebruik van digitale literatuur in de klas.

Ook ontwikkelden we samen met literair productie­huis Tilt Ver+vers, een poëzie-app voor jongeren.

In elke Tilburgse klas groeien gemiddeld twee tot drie kinderen op in armoede. Om bespreekbaar te maken hoe het is om arm te zijn, werd de leskist Kansrijk: doorbreek de cirkel van armoede ontwikkeld.

Dankzij de Bibliotheek en een financiële bijdrage van de gemeente, konden ook Tilburgse scholen met de leskist aan de slag. "Via verhaalpersonages leren kinderen zich verplaatsen in anderen. Zo ontstaat meer empathie, begrip en respect voor elkaar. En je werkt tegelijk aan leesplezier en samenwerken.”

“Je ziet de fantasie en je ziet de verbeelding.” Wethouder Dilek Odabasi was onder de indruk van de brugklassers die in de provinciale Read2Me!-finale stonden.

“Na de overstap naar de middelbare school zijn kinderen ineens met totaal andere dingen bezig. Dan is het belangrijk dat ze dat lezen vasthouden, omdat dat alle deuren voor je opent.”